Ook hier is de eerste vraag wat inclusie op de werkplek eigenlijk betekent. Eerst en vooral betekent het dat alle mensen, ook mensen met een handicap, dezelfde kansen moeten hebben op de arbeidsmarkt. Dit is ook een kwestie van de houding van werkgevers ten opzichte van werknemers. Vaak bestaat de angst dat iemand met een handicap minder bekwaam is dan iemand zonder handicap. In veel gevallen is dit gebaseerd op een zeker gebrek aan kennis over de werkelijke omvang van de beperking en ook over het vermogen van de persoon om deze te compenseren. Dit leidt er vaak toe dat de prestaties van mensen met een beperking worden onderschat.
Natuurlijk brengt elke beperking ook specifieke nadelen met zich mee. Om gelijke kansen te garanderen, moeten er echter structuren op de werkplek worden gecreëerd die werknemers in staat stellen hun rol zo goed mogelijk te vervullen. In veel gevallen kan het gaan om kleine aanpassingen, zoals een eenvoudig vergrootglas in mijn geval of het afdrukken van documenten in een groter lettertype. Als er grotere maatregelen nodig zijn, zoals aanpassingen of de aanschaf van dure hulpmiddelen, kan een beroep worden gedaan op het Integratiebureau om de kosten geheel of gedeeltelijk te dekken.
En waarom is inclusie zo belangrijk?
Ook hier staat het sociale aspect centraal. Een samenleving die zich tot taak heeft gesteld mensen met een handicap te integreren, moet dat ook doen op de werkplek. Dit maakt immers deel uit van het dagelijkse leven en het sociale leven van ons allemaal. Wie niet de mogelijkheid heeft om een activiteit uit te oefenen in het kader van zijn handicap, is niet geïntegreerd.
Een ander positief aspect van inclusie op de werkplek is de geestelijke gezondheid van mensen met een handicap. Het is zeker een belangrijk onderdeel van revalidatie om in het reine te komen met de grenzen van de eigen mogelijkheden. Maar voortdurend tegen deze grenzen aanlopen is een last voor de lange termijn die een negatieve invloed kan hebben op iemands moreel en gezondheid. Om een persoonlijk voorbeeld te geven: als ik in mijn werk als fysiotherapeut een patiënt naar de diagnose van de arts moet vragen omdat ik de diagnose op het recept niet kan ontcijferen, stuit ik op een zeer harde grens die met een eenvoudig vergrootglas kan worden omzeild. Bovendien daalt het vertrouwen van de patiënt omdat ik een slecht georganiseerde indruk achterlaat. Het beschadigen van je eigen reputatie en mogelijk die van de hele organisatie op deze en soortgelijke manieren kan een zware last zijn die gemakkelijk kan worden vermeden door inclusief te werken.
Tot slot de financiële kwestie vanuit het oogpunt van de overheid. Niet vanuit het oogpunt van de werkgever, omdat de werkgever in de positie is om de meeste kosten die voortvloeien uit inclusie vergoed te krijgen. Zonder inclusie heeft een gehandicapte misschien geen kans op de primaire arbeidsmarkt. In plaats daarvan zijn de opties werkplaatsen of een direct pensioen. Beide vormen een permanente financiële last voor de staat en dus voor de belastingbetaler.
Aan de andere kant is omscholing ook kostenintensief, afhankelijk van de beperkingen en de organisatie van de baan. Daarna wordt de berekening echter snel omgedraaid, want door inclusie wordt iedereen een functionerend radertje in onze economische machinerie, verdient geld, betaalt belasting en geeft het verdiende geld uit en brengt het weer in omloop. Een win-winsituatie voor iedereen.
