Stel je voor dat je iets wilt bestellen op een website. Maar je herkent de aangeboden producten niet goed, kunt de verschillende bedieningselementen niet onderscheiden en kunt het schrift niet lezen. Om nog maar te zwijgen van het feit dat je niet weet waar iets zich bevindt op de website of dat je gewoon helemaal niets kunt zien. Best moeilijk, nietwaar?
Wereldwijd zijn 39 miljoen mensen blind en 246 miljoen mensen slechtziend, waardoor ze websites vaak niet goed kunnen gebruiken. Om toch goed deel te kunnen nemen aan het internet, kan een vorm van assistentietechnologie worden gebruikt.
Een van de meest gebruikte platforms om blinden en mensen met een visuele beperking te helpen navigeren op het internet en interactie te hebben met inhoud is de zogenaamde "schermlezer".
Wat is een schermlezer eigenlijk?
Een "schermreader" is een algemene term voor software die mensen met een visuele beperking helpt om een computer te bedienen. Inhoud op het computerscherm en op websites zoals tekst, afbeeldingen en links, worden door de software in een formaat vertaalddat gebruikers consumeren en waarmee waarmee ze interageren metmee kunnen interagerenzoals hoorbare spraak en braille.
Hoe communiceren gebruikers met een website?
Gebruikers kunnen een groot aantal taken uitvoeren met de schermlezer door gebruik te maken van verschillende toetscombinaties. Deze omvatten het lezen van een document, het navigeren door websites, interactie met bestanden en het luisteren naar muziek. Schermlezers negeren veel van de elementen op de pagina die visuele aanwijzingen geven. De software voert alleen eenvoudige tekst en semantische informatie uit over het fragment waarop de toetsenbordfocus op dat moment ligt.
Een link wordt bijvoorbeeld voorgelezen zonder visuele attributen zoals kleuren of lettergrootte van de tekst. Afhankelijk van de schermlezer kan de informatie op een pagina volledig of slechts gedeeltelijk worden voorgelezen en de leesrichting hangt af van de betreffende taal en hoe deze moet worden gelezen.
Er zijn in principe twee manieren waarop gebruikers met een pagina kunnen interageren:
De eerste modusde bladermodus, wordt normaal gebruikt voor het lezen van en navigeren door de website. In de bladermodus wordt de focus van de schermlezer achtereenvolgens van het ene element op de pagina naar het volgende verplaatst door op de pijltoetsen omhoog en omlaag te drukken.
De tweede modusde focusmodus, wordt gebruikt voor interactie met een specifieke functie op de webpagina. Bij het invullen van een formulier navigeert een gebruiker bijvoorbeeld naar een veld, schakelt automatisch over naar de focusmodus wanneer hij een veld wil invullen en kan dan de relevante inhoud invoeren met gewone toetsaanslagen.
Waarom zijn screenreaders belangrijk voor webtoegankelijkheid?
WCAG - dit zijn internationaal erkende standaarden voor digitale toegankelijkheid - schrijven coderingseisen voor waarmee hulptechnologieën kunnen navigeren op websites die worden gebruikt door mensen met een handicap. Alleen al het feit dat deze richtlijnen zijn geïntroduceerd laat zien hoe belangrijk schermleestechnologieën zijn voor het bereiken van echte webtoegankelijkheid.
Websites moeten worden gemaakt met goed gestructureerde code, zodat schermlezers er optimaal mee kunnen interageren. Dit draagt op zijn beurt weer bij aan het verbeteren van de digitale toegankelijkheid. Het W3C introduceerde in 2014 ook een technische specificatie genaamd WAI-ARIA (Web Accessibility Initiative - Accessible Rich Internet Applications). Dit zijn extra HTML-attributen die bedoeld zijn om de toegankelijkheid van inhoud te verbeteren en extra semantiek te bieden in elementen.
Schermlezer spelen een beslissende en onmisbare rol hierin, alle informatie die op het internet aangeboden op het internet, toegankelijk voor zoveel mogelijk mensen. Ze zijn essentieel voor echte webtoegankelijkheid en dragen bij aan meer gelijkheid en digitale participatie.
